2 juni 2021

Bloembollen

Bollenveld bij Lisse @HansElbers

Willem Prins (1867-1928) 
Op z'n minst driekwart van mijn voorouders van moederskant leefden in de Bollenstreek. Of ze ook allemaal in het bollenbedrijf gewerkt hebben weet ik natuurlijk niet. Mijn overgrootvader Willem Prins zeker wel, hij werkte als knecht op het bollenland.

Op het moment lees ik in 'De ontdekking van de natuur. De ontwikkeling van biodiversiteit in Nederland van ijstijd tot 21ste eeuw'. En daarin staat een interessante passage over het ontstaan van de Bollenstreek.

"Hoewel we de duinen nu vooral als natuurgebied zien, was de invloed van de mens – via de introductie van fazant en konijn – enorm groot. Ook de duinbeplanting met helmgras is een halfnatuurlijk verhaal: al in de zestiende eeuw plantten beheerders van de duinen helmgras om de buitenste duinenrij te versterken. En langs de duinstrook, op de geestgronden, ontwikkelde zich in de zeventiende en achttiende eeuw de kunstmatige teelt van een gewas dat misschien wel het bekendste symbool van Nederland is geworden, de tulp.

 Semper Augustus-tulp,
afbeelding uit de jaren 1630
De eerste bloembollen werden geteeld in Haarlem; later breidde de teelt zich uit achter de duinstrook op de daar aanwezige geestgronden. Hierdoor ontstond tussen Haarlem en Leiden de Bloembollenstreek. De geestgronden achter de duinenrij van Noord- en Zuid-Holland waren geschikt voor de teelt van bolgewassen vanwege het klimaat met niet al te strenge winters, een koel en zonnig voorjaar en voldoende neerslag in de periode april tot juli. Verder maken de zandgronden vrijwel elke teelt mogelijk vanwege de bodemstructuur en waterbeheersingsmogelijkheden. Het zanderijenlandschap van de Bollenstreek wordt gekenmerkt door een patroon van rechte zandsloten en wegen met lintbebouwing. Op veel plaatsen is het contrast tussen de onafgegraven duinen en de lagergelegen bollenvelden nog goed te zien. Voormalige duinwegen liggen enkele meters boven de bollenvelden. Als bescherming tegen de zeewind werden de bollenpercelen omzoomd met liguster- en meidoornhagen. Tussen de bedden met bloembollen werden beukenhagen geplant."


Zie ook op BrimBoek: De Bollenstreek